Milky Way - Rruga e qumeshtit
Milky Way - Rruga e Qumeshtit eshte nje galaktike Spirale edhe eshte galaktika ku ne jetojme.
Madhesia: 100.000 vjet drite
Trashesia: 1.000 vjet drite
Distanca e Qendres: distanca e qendres Milky Way nga Dielli jone eshte 25.000 vjet drite
Masa: 750 miliard deri ne 1 trilion te masses Diellore
Numri i Yjeve: 100 deri ne 400 miliard
Ylli me i Vjeter: ylli me i vjeter eshte 13.2 miliard vjet
Rrotullimi i Diellit: rrotulimi i Diellit rreth galaktikes sone eshte 250 milion vjet
Rrotullimi i Kraheve: rrotullimi i kraheve perrreth galaktikes eshte 50 milion vjet
Rrotullimi i Qendres: rrotullimi i qendres rreth vetes eshte 15 deri ne 18 milion vjet
Shpejtesia rrotullimit: 552 kilometra per sekond
Milky Way- Rruga e Qumeshtit eshte galaktike, e cila eshte shtepi e sistemit tone diellor, se bashku me te pakten 100 deri ne 400 miliarde yje te tjera. Shume materiale pluhuri-gazi si nebulas etj, ndoshta kane ardhur ne galaktiken tone nga galaktikat xhuxhe, te cilat jane aktualisht ne takime te ngushta me Milky Way - Rruga e Qumeshtit: M54 nga SagDEG, dhe ndoshta M79 nga xhuxhi Arusha.
Si ka mundesi qe nje galaktike eshte kaq gjigande sic eshte Milky Way - Rruga e Qumeshtit? Masa e tij eshte 750 miliard deri ne 1 trillion me i madh se masa Diellore, dhe diametri i tij eshte rreth 100,000 vjet drite. Hetimet e shperndarjes se reve te hidrogjenit kane zbuluar se Milky Way eshte nje galaktike spirale e tipit Hubble Sb ose Sc. Galaktika jone ka dy komponente : 1 ) e theksuar, 2) disk ekspozuar nje strukture spirale, dhe nje sistem qendre ne berthame e cila eshte pjese e nje fryrje te dukshme.
Vezhgimet ne dekada kane sjelle deshmi gjithnje e me shume se Milky Way - Rruga e Qumeshtit mund te kete nje strukture te drejte ne menyre qe te jete e tipit SB, qe te mund te duket si galaktikat M61 ose M83. Hetimet e fundit kane sjelle mbeshtetje per supozimin se Milky Way - Rruga e Qumeshtit mund te kete edhe nje strukture e theksuar qendrore si galaktikat spirale: M58, M91, M95, ose M109, dhe keshtu mund te jene te tipit Hubble SBB.
Milky Way - Rruga e Qumeshtit i takon grupit lokal, nje grup i vogel me 3 galaktika te medha dhe mbi 30 te vogla, dhe eshte e dyta per madhesi pas (Andromeda M31). M31, ne rreth 2.9 milion vjet drite larg Milky Way - Rruga e Qumeshtit dhe gjithashtu me e aferta nga te gjitha galaktikat tjera, por nje numer i galaktikave te zbehta jane shume me te aferta se sa M31. Shume prej anetareve te Grupit Lokal xhuxh jane fqinjet e Milky Way - Rruga e Qumeshtit.
Dy fqinjet me te afert jane zbuluar kohet e fundit ne 2003. I pari eshte Xhuxhi Canis, berthama e te cilit eshte rreth 25,000 vite drite larg nesh dhe rreth 45.000 vite drite vjet nga Qendra Galaktikes. I dyti vjen ne rreth 88.000 vjet drite prej nesh dhe rreth 50,000 vite drite nga Qendra Galaktikes. Keto dy galaktika xhuxhe jane aktualisht ne takime te ngushta me Galaktiken tone dhe ne pjeset e orbitat te tyre ndodhen edhe brenda vellimit te Milky Way - Rruga e Qumeshtit. Ata jane ndjekur ne distance te spikatura nga rete e medha dhe te vogla, respektivisht 179.000 dhe 210.000 vjet drite.
Krahet ne forme spirale permbajne perberje nderyjore, mjegullnaja, dhe yjet e rinj te grupimeve te hapur. Nga ana tjeter, komponenti i fryrjes perbehet nga yje te vjeter. Galaktika jone ka rreth 200 globulars, te cilat jane grupime yjesh. Keto zona te rrumbullaketa jane te fuqishme ne drejtim te Qendres Galaktikes. Nga shperndarja e tyre e dukshme ne qiell, Harlow Shapley ka arritur ne perfundimin se qendra e Milky Way - Rruga e Qumeshtit shtrihet ne nje distance te konsiderueshme ne drejtim te Shigjetarit dhe jo afer nesh, sic kishte qene menduar me pare.
Sistemi yne diellor eshte i vendosur ne kuader te rajoneve te jashtme ne galaktike, gjithashtu brenda diskut rreth 20 vite drite mbi avionin ekuatorial ne drejtim te Polit te Veriut te Galaktikes Sone, por 25,000 vite drite larg nga Qendra. Milky Way - Rrugen e Qumeshtit tregon se si shkelqen rreth e rrotull ne qiell se bashku me kete aeroplan simetrik, i quajtur Ekuatori Galaktikes.
Distanca e 28.000 vjet drite kohet e fundit eshte konfirmuar nga te dhenat e ESA's Hipparcos Satelit Astrometric. Hetime tjera te publikuara kane kundershtuar kete vlere dhe kane propozuar nje vlere me te vogel retth 25.000 vjet drite. Nje hetim i koheve te fundit jep afersisht 26.000 vjet drite. Keto te dhena, qofte dhe me rendesi, nuk do te kene efekt negativ per distancat e objekteve te veçanta ne galaktiken tone ose me tej.
Sistemi Diellor eshte i vendosur brenda nje krahu ne forme spirale, i quajtur krahu i Orionit, i cili eshte thjesht nje lidhje ne mes te armeve te brendshme dhe te jashtme.
Shiko Imazhin rreth ketij informacioni
Ashtu si galaktikat tjera, edhe ne galaktiken tone ndodhin Supernova.
Supernova eshte nje gje spektakolare qe shihet nga Toka me ndihmen e teleskopeve te sofistikuar. Per fat te keq nuk eshte shfaqur asnje deri tani,qe te shihet pa ndihmen e teleskopit per faktin se ato ndodhin thelle ne hapesire.
